"Δεν υπάρχει πιο συναρπαστικό ταξίδι από εκείνο της γνωριμίας με τον εαυτό"

Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA - Vasiliki G. Venetis, Post MA

30.5.12

Η "Μάχη" με τις Αρνητικές Σκέψεις!

Καθημερινά βιώνουμε διαφορετικές καταστάσεις. Κάποιες από αυτές θα πλημμυρίσουν την ψυχή με θετικά συναισθήματα και άλλες θα γεμίσουν το μυαλό μας με πολλές αρνητικές σκέψεις.

Συνήθως, νιώθουμε ευτυχισμένοι κάθε φορά που κάτι συναρπαστικό συμβαίνει στην ζωή μας αλλά, για κάποιους λόγους τυχαίνει να προσκολλούμαστε στις αρνητικές εμπειρίες, ίσως γιατί είναι  αυτές που θα κλονίσουν και θα επισκιάσουν με μουντά χρώματα την προσωρινή μας ευτυχία. Όχι πως δεν εκτιμούμε ότι ευχάριστα φαίνεται να εξελίσσεται αλλά εστιάζουμε σε ότι δύσκολο συμβαίνει γιατί, οι δυσάρεστες συνθήκες μονοπωλούν το ενδιαφέρον αφού μας καθηλώνουν ψυχικά.

Και μπορεί μια ιδιαίτερη εξέλιξη να επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία όμως, αν το καλοσκεφτούμε ως ανθρώπινα όντα διακρινόμαστε από πολλές ψυχικές αντοχές, γεγονός που μας κινητοποιεί ενδυναμώνοντας την επιθυμία για την άμεση διαχείριση των εμπόδιων που μας ταλαιπωρούν γνωσιακά και συμπεριφορικά.

Και φθάνοντας στα λόγια της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεώρησης η οποία υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος ευλόγως θα σκεφτεί αρνητικά όταν εκτίθεται σε δυσάρεστες συνθήκες και, φυσικά θα προβληματιστεί συναισθηματικά τόσο πολύ που θα συμπεριφερθεί δυσλειτουργικά, θα ανακουφιστούμε σκεφτόμενοι πως είναι απόλυτα ανθρώπινο να χάνουμε στην  κυριολεξία το έδαφος κάτω από τα πόδια μας όταν κάτι κακό συμβαίνει.

Βέβαια, η οπτική της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας δεν παραμένει στην απαισιόδοξη αλλά αντικειμενική εκτίμηση της πραγματικότητας, προχωρά πολλά βήματα υποστηρίζοντας με τόλμη ότι αν ο άνθρωπος καταφέρει να παρατηρήσει τον διαστρεβλωμένο τρόπο σκέψης τότε θα έχει την δυνατότητα, αμφισβητώντας τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις να αναδιαμορφώσει τα δυσάρεστα συναισθήματα και να υιοθετήσει πιο λειτουργικές συμπεριφορές.

Απλό στην θεωρία, απαιτητικό στην πράξη!

Πραγματικά, δεν είναι εύκολο, ιδιαίτερα όταν η κατάσταση που ζούμε είναι πολύ δύσκολη. Αν όμως λάβουμε υπόψη τα πορίσματα των ερευνών για την αποτελεσματικότητα της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεωρίας, θα διαπιστώσουμε ότι η εκπαίδευση για την αμφισβήτηση και την αναδιαμόρφωση της αρνητικής νοητικής διαδικασίας που λαμβάνει χώρα στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία συμβάλλει επιτυχημένα στην ομαλή διαχείριση των δυσάρεστων συνθηκών.

Και πέρα από τις τεχνικές αμφισβήτησης που αρχικά εφαρμόζονται αποκλειστικά από τον θεραπευτή, τις οποίες στην συνέχεια ο θεραπευόμενος εξοικειωμένος πια, θα ενσωματώσει στην προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του τρόπου σκέψης, υπάρχουν κάποια άλλα μικρά αλλά θαυματουργά μυστικά τα οποία απογειώνουν κυριολεκτικά τον φιλότιμο αγώνα του θεραπευόμενου για την επικράτηση του απέναντι στις αρνητικές σκέψεις.

Αν και ασπαζόμαστε φανατικά τις καίριες αρχές της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεωρίας, κάπου εδώ θα υιοθετήσουμε, για λίγο φυσικά, τις αντιδραστικές απόψεις οι οποίες ασκώντας κριτική υποστηρίζουν ότι μια σκέψη, είναι απλά μια σκέψη που σε καμία περίπτωση, δεν μπορεί να παρατηρηθεί και να μετρηθεί. Υπό αυτή την θεώρηση, ανακύπτει ο προβληματισμός αναφορικά με τις πιθανότητες που υπάρχουν ώστε μια ή πολλές αρνητικές σκέψεις να ελέγξουν την ψυχολογία μας.   

Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε ότι στην μάχη για την γνωσιακή αναδόμηση των αρνητικών σκέψεων έχουμε σύμμαχο τις συμπεριφορικές τεχνικές οι οποίες αποτελούν τα θαυμαστά εργαλεία μας.

Το μόνο που χρειάζεται είναι να στρέψουμε την προσοχή στον εαυτό ώστε να παρατηρήσουμε…..
…τις θετικές δραστηριότητες. Άσχετα αν εκτιθέμαστε σε αρνητικές καταστάσεις, η καθημερινότητα περιλαμβάνει πολλά ευχάριστα γεγονότα. Ένας όμορφος περίπατος, μια ζεστή συζήτηση, η αγαπημένη μελωδία, ο δημιουργικός ελεύθερος χρόνος, πιθανόν να είναι κάποιες από τις δραστηριότητες που μας βοηθούν να χαλαρώσουμε και να δούμε διαφορετικά, ίσως λίγο πιο θετικά, όσα συμβαίνουν.
τις δύσκολες δραστηριότητες που καταφέρνουμε να ολοκληρώσουμε. Πόσο απαιτητική μπορεί να φαντάζει η διεκπεραίωση μιας δύσκολης δραστηριότητας ιδιαίτερα όταν όλα γύρω εξελίσσονται δυσάρεστα. Και πόσο όμορφα θα αισθανθούμε όταν συνειδητοποιήσουμε πως τελικά, παρ όλες τις αντίξοες συνθήκες καλύψαμε την συγκεκριμένη απαίτηση επιβραβεύοντας εμάς για το καθόλου εύκολο αποτέλεσμα.

… τα μικρά θαύματα. Συνεχώς συμβαίνουν γεγονότα τα οποία δεν περιμέναμε ποτέ να ζήσουμε. Μικρές και μεγάλες εκπλήξεις. Μία απρόοπτη αλλά ευχάριστη εξέλιξη, η ξαφνική συνάντηση με έναν άνθρωπο που είχαμε χρόνια να δούμε, μία προσωπική συμφωνία. Πολλές αφορμές που μας ενισχύουν να αντιληφθούμε ότι μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες αλλά κάπου μέσα σε αυτές, ξεπροβάλλουν αρκετές ευχάριστες εμπειρίες που αξίζει να χαρακτηριστούν ως τα προσωπικά μας θαύματα.

… τον εσωτερικό διάλογο. Η στιγμή που «τα λέμε» με τον εαυτό μας θεωρείται αν όχι ιερή, τότε σίγουρα σπουδαία! Είναι λοιπόν ωφέλιμο παρατηρώντας τις σκέψεις μας να αξιολογούμε αντικειμενικά, όσο μπορεί να γίνει, το περιεχόμενο αυτών. Και βέβαια είναι απαραίτητο στα σημεία που κατανοούμε ότι οι σκέψεις είναι κάτι παραπάνω από αρνητικές, με την παράθεση απτών επιχειρημάτων να καταλήγουμε στην αναδιαμόρφωση τους. Το μεγαλείο της Γνωσιακής Θεραπείας!
… την ευγνωμοσύνη για τα «αγαθά» που διαθέτουμε. Όπως αναφέρθηκε όταν βιώνουμε αρνητικές καταστάσεις, είναι ανθρώπινο να νιώθουμε δυσάρεστα και να πιστεύουμε πως τα πάντα στην ζωή μας είναι ανούσια. Στην πραγματικότητα όμως, έχουμε όλα τα καλά που απαιτούνται ώστε να διαγράψουμε την δική μας ξεχωριστή πορεία στον χρόνο. Αν καταφέρουμε να εκτιμήσουμε αυτά τότε, η εξέλιξη μας σαφώς δεν θα είναι στρωμένη με ροδοπέταλα αλλά, θα διακρίνεται από δυναμισμό και θέληση για ατομική πρόοδο.

… την απέραντη αγάπη για τον εαυτό μας. Μπορεί οι άλλοι άνθρωποι να πιστεύουν οτιδήποτε αρνητικό για εμάς και, πιθανόν κάποιες στιγμές να συμφωνούμε με την άποψη τους κυρίως όταν όλα γύρω είναι δύσκολα. Όμως, κατά βάθος ξέρουμε πως δεν είναι αλήθεια αφού γνωρίζουμε καλά ότι, κάθε άνθρωπος διακρίνεται από μοναδικές εκφράσεις και εντυπωσιακές αντιδράσεις σε ειδικές συνθήκες. Είναι τα χαρακτηριστικά άλλωστε που διαχωρίζουν την μοναδικότητα της ανθρώπινης οντότητας καθιστώντας αυτή σεβαστή.
Η αγάπη και ο σεβασμός στον εαυτό είναι ίσως το μοναδικό όπλο που διαθέτουμε στην μάχη που καλούμαστε να δώσουμε ενάντια στις αντιξοότητες. Αν λοιπόν αγαπάμε και εκφράζουμε τον σεβασμό σε εμάς με κάθε τρόπο, διαμορφώνουμε ολοένα πιο θετική άποψη για την ξεχωριστή προσωπικότητα μας.

Και είναι αλήθεια ότι αν έχουμε τον εαυτό σταθερά δίπλα μας τότε, δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε, να σκεφτόμαστε αρνητικά, να συμπεριφερόμαστε δυσλειτουργικά. Αντιθέτως, έχουμε ως καλύτερο σύμμαχο, εκείνον τον άνθρωπο που με αγάπη θα πιάσει το χέρι μας και θα μας οδηγήσει στο μάτι του κυκλώνα.

Εκεί που όλα είναι ήρεμα όταν, η καταστροφή είναι αισθητή στο περιβάλλον. Και εμείς όντας γαλήνιοι, με ψυχραιμία θα είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε οτιδήποτε διαταράσσει την ησυχία.

Και αν ο εσωτερικός διάλογος περιγράφει την μεγαλοπρέπεια της Γνωσιακής Θεραπείας, η ψύχραιμη διαχείριση των αρνητικών καταστάσεων  καθορίζει με σαφήνεια την ανωτερότητα της ανθρώπινης θέλησης για την εδραίωση μιας ισορροπημένης ψυχικής αντίδρασης στα αρνητικά ερεθίσματα που προκλητικά σαν τις Σειρήνες προσπαθούν να μας παρασύρουν!

Και αν το μελωδικό άσμα των πανέμορφων Σειρήνων μας δελεάζει, εμείς πιστοί ταξιδευτές ακολουθούμε με ευλάβεια τις συμβουλές του Οδυσσέα που για μια φορά ακόμα θα μας οδηγήσει με σύνεση και ασφάλεια στον προορισμό μας…. στην δική μας Ιθάκη!

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ

17.5.12

Διαδικτυακό Σεμινάριο –Εργαστήριο Ευαισθητοποίησης στις Διαταραχές της Προσωπικότητας

Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης για τους Επαγγελματίες στην Ψυχική Υγεία, το «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας» ανακοινώνει την διεξαγωγή



"Διαδικτυακού Σεμιναρίου-Εργαστηρίου Ευαισθητοποίησης στις Διαταραχές της Προσωπικότητας"
Εισηγήτρια: Βασιλική Βενέτη, Post MA
Κλινική Ψυχολόγος, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Υπεύθυνη του "Διεπιστημονικού Δικτύου Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας"

Το Σεμινάριο-Εργαστήριο θα εξελιχτεί σε τρεις τρίωρες διαλέξεις οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στις 25 Μαΐου, 1 & 8 Ιουνίου 2012 από τις 18:00 μμ ως τις 21:00 μμ.

Το Σεμινάριο-Εργαστήριο απευθύνεται στους ψυχολόγους, ψυχιάτρους, ψυχοθεραπευτές και στους ειδικούς στο τομέα της απεξάρτησης που έχουν εκπαιδευτική αλλά και επαγγελματική εμπειρία στην Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, την Θεραπεία Σχημάτων ή σε άλλο μοντέλο συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας.

Το Σεμινάριο-Εργαστήριο στοχεύει στην αναγνώριση, στην εξοικείωση και στην κλινική αξιολόγηση των διαταραχών της προσωπικότητας ενώ δίνεται έμφαση στον σχεδιασμό του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου το οποίο βασίζεται στις αρχές της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας και της Θεραπείας Σχημάτων.

Εκτός από την ανάλυση των θεματικών ενοτήτων, το Σεμινάριο-Εργαστήριο περιλαμβάνει δραστηριότητες πρακτικής εκπαίδευσης, ασκήσεις αυτογνωσίας και σχολιασμούς βιβλιογραφικών περιστατικών.

Η Θεματολογία του Σεμιναρίου-Εργαστηρίου
25 Μαΐου 2012 Η Ομάδα Α των Διαταραχών της Προσωπικότητας
Α μέρος: 301.0 Η Παρανοειδής Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.20 Η Σχιζοειδής Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.22 Η Σχιζότυπη Διαταραχή της Προσωπικότητας. Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία & Θεραπεία Σχημάτων
Β μέρος: Εργαστήριο

1 Ιουνίου 2012 Η Ομάδα Β των Διαταραχών της Προσωπικότητας
Α μέρος: 301.7 Η Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.83 Η Μεταιχμιακή-Οριακή Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.50 Η Ιστριονική Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.81 Η Ναρκισσιστική Διαταραχή της Προσωπικότητας. Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία & Θεραπεία Σχημάτων
Β μέρος: Εργαστήριο

8 Ιουνίου 2012 Η Ομάδα Γ των Διαταραχών της Προσωπικότητας
Α μέρος: 301.82 Η Αποφευκτική Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.6 Η Εξαρτητική Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.4 Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή της Προσωπικότητας, 301.9 Διαταραχή της Προσωπικότητας μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς. Η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία & Θεραπεία Σχημάτων
Β μέρος: Εργαστήριο

Βεβαίωση Συμμετοχής
Με την ολοκλήρωση του Σεμιναρίου-Εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα λάβουν «Βεβαίωση Συμμετοχής στο Σεμινάριο-Εργαστήριο Ευαισθητοποίησης στις Διαταραχές της Προσωπικότητας
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την δομή του Σεμιναρίου-Εργαστηρίου, τον τρόπο διεξαγωγής αλλά και δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να καλέσετε στο 210 6993276, Δευτέρα ως Παρασκευή από τις 12:00 πμ μέχρι τις 20:00 μμ.

Κόστος Σεμιναρίου-Εργαστηρίου: 100 ευρώ. Παρέχεται έκπτωση 20% στους σπουδαστές του ΔΔΕΕΨΥ.

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ


 

12.5.12

Για την Μανούλα!

Μαμά, Μητέρα, Μάνα…. Τρεις διαφορετικές λέξεις που ορίζουν μια έννοια, ίσως την πιο σημαντική στην ζωή μας. Είναι η λέξη που επιλέγουμε για να ονομάσουμε έναν από τους ξεχωριστούς ανθρώπους που μας περιβάλλουν, πρακτικά και θεωρητικά αφού, το σώμα εκείνης αποτέλεσε χωρίς υπερβολές το ζεστό χώρο φιλοξενίας τους εννέα πρώτους μήνες της προσπάθειας μας να αναπτυχθούμε σε ανθρώπινη οντότητα.

Και μπορεί η διαδικασία της κυοφορίας, να αποτελεί μέρος αυτού του εντυπωσιακού σχεδίου που επιμελώς καταστρώθηκε από την φύση για την διαιώνιση του είδους ωστόσο, απαιτεί αρκετή προσπάθεια και εξαιρετική δύναμη από την γυναίκα για να ολοκληρωθεί με επιτυχία.
Άποψη που ενισχύεται αν εκτιμήσουμε τα πορίσματα των ερευνών αναφορικά με την σημαντικότητα της καλής οργανικής αλλά και ψυχικής κατάστασης της μέλλουσας μητέρας για την φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου.      

Όμως η συμβολή της στην διαμόρφωση του ανθρώπου δεν τελειώνει με την γέννηση του μωρού. Αντιθέτως, το απαιτητικό αλλά συνάμα γοητευτικό έργο της ανατροφής ενός παιδιού μόλις αρχίζει.
Η μητέρα λοιπόν έχοντας δίπλα της τον πατέρα του παιδιού, θα συνεχίσει να καλύπτει με φροντίδα οποιαδήποτε φυσιολογική και πρακτική ανάγκη προκύψει στα πρώτα βήματα του μικρού ανθρώπου ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την δόμηση μιας ισορροπημένης προσωπικότητας.

Μα περισσότερο από όλα θα είναι εκεί για να προσφέρει απεριόριστη αγάπη την οποία το παιδί θα αξιοποιήσει αυξάνοντας σημαντικά τα επίπεδα της συναισθηματικής ασφάλειας στο παρόν αλλά πιο πολύ στο μέλλον του. 
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν την μητρική φιγούρα είναι η ανιδιοτελής και πηγαία έκφραση συναισθήματος η οποία εμφανίζεται από τους πρώτους κιόλας μήνες της εγκυμοσύνης.

Μέσω της συναισθηματικής έκφρασης, η κυοφορούσα επικοινωνεί με το έμβρυο ενισχύοντας τον ιδιαίτερο και πολύ σημαντικό κώδικα επικοινωνίας ανάμεσα στους δυο. Είναι ο τρόπος με τον οποίο αρχικά θα κατανοήσει τις επιθυμίες του ανθρώπου που μεγαλώνει στο σώμα της και σχεδόν διαισθητικά θα απαντήσει σε κάθε μήνυμα που λαμβάνει από εκείνο.
Μια οδός αλληλοκατανόησης που εξακολουθεί να παρατηρείται μέχρι την τελευταία στιγμή της κοινής πορείας τους που μοιραία αλλά φυσικά οι δρόμοι τους θα χωρίσουν για πάντα.

Πιθανόν, να φαίνεται περίεργο αλλά, υπό συνηθισμένες περιστάσεις, η μητέρα είναι εκείνη που αντιλαμβάνεται σχεδόν όλα όσα συμβαίνουν στην ζωή του παιδιού της μόνο με μια ματιά. Εκείνη είναι που θα νιώσει  τον πόνο του στην ψυχή της, θα γιορτάσει με την χαρά του, θα προβληματιστεί με τις ανησυχίες του, θα φοβηθεί με τα ριψοκίνδυνα πετάγματα του, θα σεβαστεί τα δικαιώματα του. Και αν χρειαστεί, εκείνη είναι που θα «θυσιάσει» τον εαυτό της προς όφελος του σπλάχνου της.
Στην πραγματικότητα, η μητρική σχέση δεν αλλάζει ποτέ, αναπροσαρμόζεται όμως σύμφωνα με τις φυσιολογικές και ψυχολογικές επιθυμίες των μελών όταν απαιτείται χρονικά. Και αν επιτευχθεί τότε, η μητρική σχέση δυναμώνει διευρύνοντας τα περιθώρια της προσωπικής ελευθερίας των «μεγάλων» πια παιδιών.

Και τα «μεγάλα» παιδιά, αυτόνομα και ανεξάρτητα, αναγνωρίζοντας την σημαντικότητα της μητρικής προσφοράς, χαρακτηρίζουν την σχέση όπως ακριβώς είναι, ζεστή και ανθρώπινη, ανεκτίμητη και απαραίτητη για την ολική υπόσταση της ανθρώπινης οντότητας.
Και συνειδητοποιώντας τις διαστάσεις της ξεχωριστής επαφής, με ευκολία σχηματίζουν το προφίλ εκείνης που ρισκάροντας την ζωή της υποστήριξε με σθένος την πιθανότητα της δικής τους ύπαρξης.

Άραγε θα μπορούσε να ήταν κάποιος άλλος στην θέση της; Όχι φυσικά! Τα συγκεκριμένα χαρίσματα είναι τα δικά της μοναδικά προνόμια, όσα την κάνουν να ξεχωρίζει από τους άλλους προσφέροντας την θέση που πραγματικά της αξίζει. Ψηλά στα ματιά και, βαθιά στην ψυχή μας!   

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.
Κλινική Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας»